کتاب روش کاربردی تحلیل نیازمندی های نرم افزار اثر یوسف مهرداد بی بالان، پویا شهبازیان، مظفر ایراف، به شما می آموزد که تحلیل نیازمندی ها را در پروژه های نزم افزاری به چه روشی انجام دهید. کتاب حاصل اجرای چند باره روش در پروژه های نرم افزاری و تجربیات آموزشی در دانشگاه ها و شرکت های نرم افزاری و کارگاه های تخصصی است. مخاطبان کتاب: مشتریان و کارفرمایان پروژه های توسعه نرم افزار طراحان و برنامه نویسان نرم افزار مدیران پروژه های توسعه نرم افزار آزمون گران نرم افزار دانشجویان رشته های مهندسی نرم افزار و رشته های مرتبط بخش ها و فصل های کتاب کتاب در شش بخش ارائه شده است و بخش ها بر پایه ارتباط و پیوستگی مطالب چیده شده اند. بخش اول : مقدمه فصل اول : اهمیت نیازمندیها بی شک مرحله نیازمندی ها یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین مراحل در توسعه نرم افزار است. این فصل با ارائه و تاکید بر نتایج تحقیق های انجام شده، اهمیت و تاثیرگذاری نیازمندیها را در موفقیت پروژه ها بررسی می کند. فصل دوم : تعاریف واژه ها و مفاهیم نقش مهمی در درک درست آموزه ها و بهبود ارتباطات انسانی دارند. در این فصل، مفاهیم، واژه ها و اصطلاحات مهم حوزه نیازمندی ها تعریف شده است. بخش دوم : تحلیل مساله استخراج و تحلیل نیازمندی ها در پروژه های توسعه نرم افزار شباهت زیادی به حل مسائل ریاضی دارد. در کتاب های آموزش ریاضی تاکید می شود که فهم درست مساله، نیمی از حل آن است. این بخش از کتاب به تشریح چگونگی فهم مساله در پروژه ها می پردازد که شامل یک فصل است. فصل سوم : روش تحلیل مساله در این فصل بعد از تعریف واژه “مساله”، اهمیت شناسایی درست مساله توضیح داده شده است. سپس روش شناسایی و تدوین مساله، افراد مرتبط با مساله یا ذینفعان، مرز سیستم و قیدهای محدودکننده راه حل تشریح شده اند. بخش سوم : شناسایی نیازهای ذینفعان هدف این بخش شناسایی نیازهای پروژه و تدوین مشخصات محصول مورد انتظار و مطلوب آنان است. علاوه بر شناسایی نیازهای ذینفعان، قواعد حاکم بر کسب و کار نیز استخراج و مدون می گردد تا در تعریف سیستم استفاده شوند. این بخش شامل دو فصل است. فصل چهارم : روش شناسایی نیازهای ذینفعان این فصل مجموعه ای از کارها را شرح می دهد که منجر به تدوین سند چشم انداز سیستم می گردند. این کارها به طور کلی شامل تشریح جایگاه محصول نزد ذینفعان، شناسایی نیازها و شرح چگونگی رفع آنها توسط سیستم، شناسایی ویژگی ها، اولویت آنها و تعیین مستندات الزامی برای سیستم است. فصل پنجم: شناسایی قواعد کسب و کار قواعد کسب و کار نقش بارزی در توسعه سیستم های نرم افزاری ایفا می کنند، چرا که سیستم ملزم به پوشش بخش عمده ای از آنهاست. در این فصل ابتدا تعریفی از قواعد کسب و کار، خاستگاه، طبقه بندی و سطح بندی آنها ارائه شده است. در ادامه، روش شناسایی و مستندسازی قواعد در قالب نمودارهای UML و مستندات تشریح شده است. بخش چهارم: تعریف سیستم تعیین مشخصات سیستم در سطح کلان که ویژگیها (سرویس­ها) بخشی از آن است، پیش­تر مطرح شد. ویژگی ها فقط بیان می کنند که “چه” سرویس هایی توسط سیستم ارائه می شود، اما “چگونگی” ارائه آنها را بیان نمی کنند. این بخش نشان می دهد که سیستم “چگونه” نیازها را مرتفع و ویژگی ها را ارائه می کند. در این کتاب، برای این کار از تکنیک مورد کاربرد(use case) استفاده شده است. این بخش شامل سه فصل است. فصل ششم : مدل مورد کاربرد در این فصل اجزای مدل مورد کاربرد و محصولات کاری مرتبط با آن معرفی شده اند. تعریف، اهمیت و روش های طبقه بندی کنشگر(Actor) و مورد کاربرد، اجزای مستندات مشخصات مورد کاربرد use case specification)) و مرور مدل مورد کاربرد(use case model survey) از جمله مواردی است که در این فصل تشریح می شود. فصل هفتم : تدوین مدل مورد کاربرد تدوین مدل مورد کاربرد نه به یک باره بلکه با طی چند گام انجام می شود که در هر گام بخشی از مدل موردکاربرد کامل می گردد. این کتاب، روشی سازمان یافته و گام به گام را برای این کار پیشنهاد و تشریح می کند. روش های شناسایی کنشگرها، موردکاربردها، چگونگی تدوین قواعد کسب و کار و پیغام های در موردکاربرد، شناسایی رابطه های تعمیم، شمول و گسترش و مستندسازی آنها در این فصل آمده است. در این فصل توصیه های برای هر مرحله پیشنهاد شده است که می تواند به عنوان چک لیست در بازنگری خروجی ها مورد استفاده قرار گیرد. فصل هشتم : تدوین مشخصات تکمیلی برخی از نیازمندیهای نرم افزاری به شکل مورد کاربرد قابل بیان نیستند. از آنجا که موارد کاربرد اکثر نیازمندی های سیستم را در خود جای داده است، این گونه نیازمندی ها تکمیل کننده موارد کاربرد هستند و از این رو آنها را “تکمیلی” می نامیم و در سندی به نام “مشخصات تکمیلی” تدوین می کنیم. از این فصل روش تدوین این گونه نیازمندی ها را تشریح می کند. بخش پنجم: موضوعات تکمیلی در این بخش دو موضوع تکمیلی مرتبط با نیازمندی های نرم افزاری شامل چالش های مهم در استخراج نیازمندی ها و تکنیک های آن ارائه شده است. فصل نهم : چالش های استخراج نیازمندی ها در این فصل چالش ها و آفت های استخراج نیازمندی ها معرفی شده و راه حل هایی برای آنها ارائه شده است. ناآشنایی تیم توسعه با چالش های یاد شده به مشکلات روابط انسانی دامن زده، آنها را بغرنج تر می کند. فصل دهم : تکنیک های استخراج نیازمندیها تکنیک های استخراج نیازمندی ها بخشی از مهندسی نیازمندی ها است که تیم های توسعه بخصوص تحلیلگران از آن غافل می شوند. تحلیلگر با شناسایی شرایط، یک یا ترکیبی از چند تکنیک را برای استخراج نیازمندی ها به کار می گیرد. این فصل سعی دارد جعبه ابزاری از تکنیک ها برای خواننده فراهم کند. بخش ششم : نمودارها در این بخش دو نمودار از نمودار های زبان UML، نمودار فعالیت و نمودار وضعیت که در تحلیل نیازمندیها کاربرد بیشتری دارند، معرفی و تشریح می شوند. این بخش شامل دو فصل است: فصل یازدهم: نمودار فعالیت فصل دوازدهم : نمودار وضعیت.