کتاب گزارشگری مالی در صنایع استخراجی ترجمه:محمدحسین صفرزاده چاپ اول این کتاب در سال 1404 در 237 صفحه قطع و اندازه‌ی رحلی و جلد شومیز توسط انتشارات سازمان حسابرسی236 منتشرشده است. در حال حاضر این کتاب در فروشگاه‌های فیزیکی و اینترنتی کتاب درخشش در دسترس می‌باشد که با افزودن آن به سبد خرید و تکمیل فرآیند سفارش، در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دست شما خواهد رسید.
کتاب حاضر به موضوع گزارشگری مالی در صنایع استخراجی اختصاص یافته است. این کتاب که ترجمه فصل گزارشگری مالی در صنایع استخراجی از راهنمای بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی ارنست آند یانگ (۲۰۲۱) است در قالب ۱۷ فصل به شرح زیر تنظیم شده است.
فصل 1- مقدمه و پیش زمینه در این فصل مهمترین اقدامات صورت گرفته در زمینه تدوین استاندارد برای صنایع استخراجی به صورت اجمالی معرفی میشود در ادامه نیز فعالیتهای استخراجی در قالب هشت مرحله معرفی میگردد.
فصل ۲ ذخایر و منابع معدنی ذخایر و منابع معدنی ارزشمندترین داراییهای شرکتهای معدنی و شرکتهای نفت و گاز محسوب میشوند و برآورد آنها بخش بسیار مهمی از شیوه گزارشگری این شرکتها به ذینفعانشان است. در مقررات و استانداردهای حسابداری برای طبقه بندی گزارشگری و افشای ذخایر و منابع معدنی رهنمودهای پراکنده ای ارائه شده است که در این فصل به معرفی برخی از آنها پرداخته میشود.
فصل - اکتشاف و ارزیابی منابع معدنی طبق استاندارد بین المللی گزارشگری مالی : فعالیتهای استخراجی در مراحل متعددی انجام میگیرد که از مرحله جستجو یا پیجویی آغاز میشود و تا مرحله تعطیلی و برچیدن ادامه می یابد. در فصل حاضر، موضوعات حسابداری در مرحله اکتشاف و ارزیابی موضوع استاندارد بین المللی گزارشگری مالی (۶) معرفی میشود. ابتدا، هدف و دامنه کاربرد استاندارد تشریح میشود در ادامه الزامات شناخت داراییهای اکتشاف و ارزیابی شامل معرفی روشهای تلاشهای موفقیت آمیز بهای تمام شده کامل و حوزه دارای منفعت بیان میگردد سپس مدلهای اندازه گیری داراییهای اکتشاف و ارزیابی شامل مدل بهای تمام شده و مدل تجدید ارزیابی معرفی میشود در پایان نیز الزامات ارائه طبقه بندی و افشا بیان می گردد.
فصل -۴ حقوق قانونی برای اکتشاف آماده سازی و تولید مواد معدنی حقوق قانونی برای اکتشاف آماده سازی و تولید منابع معدنی به شیوه های مختلفی نظیر خرید مواد معدنی قرارداد اجاره یا قرارداد امتیاز انحصاری انعقاد قراردادهای مشارکت در تولید یا توافقهای مشارکت در تولید انعقاد قرارداد صرفاً خدمات انعقاد قراردادهای خدماتی یا قراردادهای خدمات ریسک، انعقاد توافق های عملیات مشترک و نگهداری منافع حق امتیاز درجه اول یا سایر انواع منافع حق امتیاز تحصیل میشود در این فصل به معرفی این روشها و ویژگیهای هر یک از آنها پرداخته میشود.
فصل ۵ توافق های مشارکت در ریسک وجود ریسکها و مخارج زیاد سبب میشود که واحدهای تجاری فعال در صنایع استخراجی وارد انعقاد توافقهای مشارکت در ریسک شوند توافقهای منافع انتقالی توافقهای پیمان گرفتن و پیمان دادن و معاوضه داراییها نمونه هایی از توافقهای مشارکت در ریسک هستند که در این فصل به معرفی آنها پرداخته خواهد شد.
. فصل ۶ سرمایه گذاریها در صنایع استخراجی یکی از ویژگیهای صنایع استخراجی ریسک زیاد مرتبط با اکتشاف و آماده سازی ذخایر و منابع معدنی است به منظور کاهش این ریسکها فعالان صنعت از ساختارهای مالکیت متعددی نظیر سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی توافقهای مشترک واحدهای تجاری وابسته یا منافع مالکانه استفاده میکنند برخی از این توافقها در فصل ۵ معرفی میشود فصل حاضر به معرفی دو نوع رایج دیگر از این سرمایه گذاریها یعنی توافقهای مشترک و منافع تقسیم نشده می پردازد.
فصل هفتم- تحصیل فعالیت تجاری و تحصیل دارایی در این فصل به معرفی دو نوع تحصیل در صنایع استخراجی یعنی تحصیل از طریق ترکیب تجاری و تحصیل یک دارایی یا گروهی از داراییها که تعریف فعالیت تجاری را احراز نمیکند و موضوعات حسابداری مرتبط با آنها پرداخته خواهد شد.
فصل هشتم - واحد پول عملیاتی بیشتر شرکتهای فعال در صنایع نفت و گاز و معدن بین المللی هستند از این رو یکی از موضوعات مهم حسابداری در این شرکتها گزارشگری آثار تغییر در نرخهای ارز است. این فصل به معرفی واحد پول عملیاتی و معیارهای مورد استفاده به منظور تعیین آن در صنایع استخراجی و همچنین شرایطی که سبب تغییر واحد پول عملیاتی میشود اختصاص دارد.
فصل -۹ فعالیتهای بازسازی و برچیدن دارایی عملیات واحدهای تجاری فعال در صنایع استخراجی به طور معمول تاثیر با اهمیتی بر محیط دارد. انجام فعالیتهای بازسازی یا برچیدن دارایی در پایان عملیات استخراج نفت و گاز یا معدن ممکن است توسط قوانین و مقررات مفاد مجوز معدنی رویه واحد تجاری یا رویه گذشته الزامی شده باشد. مخارج مرتبط با بازسازی و برچیدن دارایی معمولاً بسیار با اهمیت است. فصل حاضر به نحوه برخورد حسابداری با این مخارج اختصاص دارد.
فصل ۱۰ کاهش ارزش داراییها یکی از موضوعات مهم در حسابداری شرکتهای معدنی و نفت و گاز انجام آزمون کاهش ارزش داراییها یا واحدهای مولد وجه نقد در این واحدهای تجاری است. بر این اساس فصل حاضر به معرفی مهمترین موضوعات مرتبط با کاهش ارزش داراییهای شرکتهای معدنی و نفت و گاز شامل نشانه های کاهش ارزش تعیین واحدهای مولد وجه نقد، پیش بینی جریانهای نقدی جریانهای نقدی حاصل از منابع و ذخایر معدنی تعیین نرخ تنزیل مناسب و غیره خواهد پرداخت.
. فصل ۱۱ شناسایی درآمد عملیاتی این فصل به معرفی برخی موضوعات خاص مرتبط با شناسایی درآمد عملیاتی در شرکتهای معدنی و شرکتهای نفت و گاز طبق الزامات استاندارد بین المللی گزارشگری مالی ۱۵ و سایر استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی می پردازد
فصل ۱۲ ابزارهای مالی ابزارهای مالی یکی از موضوعات پیچیده حسابداری است که چالشهای زیادی برای واحدهای تجاری ایجاد میکند شرکتهای فعال در صنایع استخراجی نیز از این قاعده مستثنی نیستند فصل ۱۲ به معرفی برخی موضوعات خاص درباره ابزارهای مالی در صنایع استخراجی اختصاص دارد.
. فصل ۱۳ موجودیها شرکتهای معدنی و شرکتهای نفت و گاز در حسابداری موجودیهای خود با برخی موضوعات خاص مواجه هستند که در فصل ۱۳ به معرفی تعدادی از این موضوعات پرداخته میشود در ابتدا درباره تعیین زمان آغاز شناسایی موجودی کار در جریان ساخت بحث میشود سپس در خصوص محصولات اصلی و فرعی و تخصیص مخارج مشترک تولید بین این محصولات توضیحاتی ارائه میگردد حسابداری موجودیهای اصلی و اندازه گیری موجودیها به ارزش منصفانه از دیگر موضوعات مطرح در شرکتهای فعال در صنایع استخراجی است که توضیحاتی در خصوص آنها نیز ارائه میشود
فصل ۱۴ - املاک ماشین آلات و تجهیزات املاک ماشین آلات و تجهیزات داراییهای ثابت مشهود از جمله مهمترین داراییهای شرکتهای معدنی و شرکتهای نفت و گاز هستند. این واحدهای تجاری در حسابداری املاک ماشین آلات و تجهیزات با برخی موضوعات خاص مواجه هستند که در فصل ۱۴ به معرفی تعدادی از آنها شامل تعمیرات اساسی بازسازی و نوسازی این داراییها اتحاد و تعیین مجدد منافع و نحوه برخورد حسابداری با مخارج باطله برداری در مرحله تولید معادن سطحی پرداخته خواهد شد.
فصل ۱۵ استهلاک بخش زیادی از داراییهای شرکتهای معدنی و نفت و گاز را داراییهای استهلاک پذیر تشکیل میدهد. از آنجا که استهلاک این داراییها تاثیر به سزایی در عملکرد این شرکتها دارد فصل ۱۵ به موضوع استهلاک داراییها در صنایع استخراجی و روشهای مختلف برای این منظور اختصاص دارد.
فصل ۱۶ - اجاره ها و قراردادهای بلند مدت با توجه به ماهیت صنایع استخراجی شرکتهای معدنی و شرکتهای نفت و گاز معمولاً انواع متفاوتی از قراردادهای بلند مدت و اجاره را منعقد میکنند بر این اساس فصل ۱۶ به معرفی برخی از موضوعاتی می پردازد که باید در حسابداری این توافقها و قراردادها به آنها توجه کرد نخست الزامات استاندارد بین المللی حسابداری ۱۷ و تفسیر شماره ۴ کمیته تفاسیر بین المللی گزارشگری مالی مورد بحث قرار میگیرد در ادامه تاثیر استاندارد بین المللی گزارشگری مالی ۱۶ بر شرکتهای معدنی و نفت و گاز بررسی میشود در پایان نیز توضیحاتی در خصوص یکی دیگر از توافقهای رایج در صنعت معدن یعنی توافقهای کارمزدی تولینگ ارائه خواهد شد.
فصل ۱۷ سایر موضوعات این فصل به دو موضوع خاص در صنایع استخراجی اختصاص دارد بخش نخست به موضوع مالیات در صنایع استخراجی میپردازد. در این بخش توضیحاتی درباره انواع مالیاتها در صنایع استخراجی و نحوه ارائه آنها به صورت خالص یا ناخالص ارائه میشود در بخش دوم به رویدادهای پس از دوره گزارشگری در صنایع استخراجی پرداخته خواهد شد.