این کتاب به منظور تبیین و تشریح، نیز سابقه ی حضور و به کارگیری تفکر سیستماتیک در جهان، به نگارش درآمده است. بر این اساس نگارنده ابتدا تعریفی از این نوع تفکر به دست می دهد. در این تعریف، تفکر سیستماتیک، تفکری هوشمندانه است که از روی قاعده و نظم صورت می پذیرد. فرضیه ی اساسی این نوع تفکر، ارتباط هر موضوع (چیز) با موضوعات اطراف خود هست یعنی الگوپذیری و اثرگذاری. این نوع تفکر بر خلاف روش های مرسوم تفکر که عمدتا تخلیلی هستند، هم تحلیلی و هم ترکیبی است و اساس آن بر فهرست کردن عناصر متفاوت تا حد امکان و پس از آن جست و جوی شباهت ها میان این عناصر است. در ادامه تفاوت تفکر سیستمی و تفکر تحلیلی، خاطرنشان گردیده و مزایای تفکر سیستمی برشمارده شده که از آن جمله است: درک پیچیدگی های زندگی، فراگیری آسان تر چیزهای جدید و یکسان سازی قوانین اساسی سیستم ها، تشخیص، تجزیه و تحلیل، حل مسائل و تصمیم گیری در هر سیستم، مشاهده ی کل هم زمان با مشاهده ی اجزا، درک نتایج کوتاه و بلندمدت. عناوین کتاب بدین قرار است: ضرورت به کارگیری تفکر سیستمی، رویکرد علوم نسبت به تفکر سیستمی، چگونگی شکل گیری تفکر سیستمی، سیستم، تفکر سیستمی و کارآمدی، و ارزیابی تفکر سیستمی از منظری دیگر.