این کتاب حاصل پژوهش های چندین ساله مؤلف در خصوص رویکردها ، روش ها و شیوه های گوناگون تدریس زبان فارسی است. دیدگاه حاکم بر کتاب منبعث از شاخه مطالعاتی میان رشته ای زبان شناسی تربیتی است که بر اساس آن هر گونه فعالیت در امر زبان آموزی و تدریس زبان اول و دوم نیاز به کاربرد یافته های علوم آموزشی، زبان شناسی، روان شناسی و جامعه شناسی دارد. مخاطبان اصلی کتاب معلمان زبان فارسی و همچنین دانشجویان رشته های علوم آموزشی و آموزش زبان فارسی هستند که با مطالعه این کتاب خواهند توانست دانش نظری و مهارتهای عملی خود را در زمینه تدریس زبان فارسی ارتقا دهند. شایان ذکر است کتاب حاضر هم اکنون منبع درسی اکثر دانشکده ها و مراکز تربیت معلم است و از بدو انتشار مورد استقبال گسترده علاقه مندان واقع شده است. فهرست: آغاز سخن بخش اول: بررسی ویژگیهای زبان و خط فارسی فصل اول: ویژگیهای عمومی زبانهای انسانی 1ـ1 قوه نطق و زبان 2ـ1 استفاده از نشانه 3ـ1 قراردادی بودن نشانه های زبانی 4ـ1 جریان بر خط مستقیم (یک بعدی بودن زبان) 5ـ1 روابط همنشینی و جانشینی 6ـ1 طرح مندی زبان 7ـ1 عدم وابستگی به زمان و مکان 8ـ1 خلاقیت زبانی 9ـ1 نقشهای زبانی 10ـ1 گونه های زبانی 11ـ1 علوم زبانی فصل دوم: عناصر و قواعد سازنده زبان فارسی معیار 1ـ2 ساخت آوایی زبان فارسی معیار 1ـ1ـ2 توصیف صامتهای زبان فارسی 2ـ1ـ2 توصیف مصوتهای زبان فارسی 3ـ1ـ2مصوتهای مرکب در زبان فارسی 4ـ1ـ2 صامت همزه در زبان فارسی 5ـ1ـ2 فرایند تولید ناقص (پدیده تشدید) در زبان فارسی 6ـ1ـ2 هجا و ساخت آن در زبان فارسی 7ـ1ـ2 فرایندهای آوایی و آموزش زبان فارسی (حذف، قلب، افزایش و تبدیل) 2ـ2 ساخت صرفی زبان فارسی معیار 1ـ2ـ2 انواع عناصر صرفی زبان فارسی 2ـ2ـ2 انواع کلمه های زبان فارسی از لحاظ نقش صرفی 3ـ2 ساخت نحوی (ساخت جمله) زبان فارسی معیار 4ـ2 ساخت متن زبان فارسی معیار 5ـ2 ساخت معنایی زبان فارسی معیار فصل سوم: نظام نوشتاری زبان فارسی 1ـ3 کلیاتی درباره خط و انواع آن 2ـ3 سیر تاریخی تحول نظام نوشتاری فارسی 3ـ3 ویژگیهای نظام نوشتاری فارسی امروز 4ـ3 اشکالات موجود در نظام نوشتاری فارسی 5ـ3 قواعد رسم الخطی و اصول نشانه گذاری در نظام نوشتاری فارسی 1ـ5ـ3 قواعد رسم الخط زبان نوشتاری فارسی 2ـ5ـ3 اصول نشانه گذاری در زبان نوشتاری فارسی 6ـ3 انواع خطوط خوشنویسی فارسی 1ـ6ـ3 خط نسخ و خط ثلث 2ـ6ـ3 خط نستعلیق 3ـ6ـ3 آموزش درست نویسی و خوشنویسی در دوره دبستان بخش دوم: آموزش مهارتهای زبانی در دوره دبستان فصل چهارم: مهارتهای زبان شفاهی و نقش آنها در دوره دبستان 1ـ4 مهارتهای زبانی و نقش آنها در پیشبرد اهداف آموزشی 2ـ4 مهارتهای گفتاری (گوش دادن و صحبت کردن) فصل پنجم: مهارت خواندن و رویکردها و روشهای آموزش آن در دوره دبستان 1ـ5 خواندن و یادگیری آن 2ـ5 مدلهای خواندن 3ـ5 آموزش خواندن: رویکردها، روشها و شیوه های آن 1ـ3ـ5 رویکرد تحلیلی 2ـ3ـ5 رویکرد کلی 3ـ3ـ5 رویکرد ترکیبی 4ـ3ـ5 رویکرد تجربه زبانی 5ـ3ـ5 رویکرد چندحسی 6ـ3ـ5 رویکرد زبان شناختی 7ـ3ـ5 رویکرد الفبای اصلاح شده 4ـ5 تدریس مهارت خواندن در کلاس اول دبستان 5ـ5 تدریس مهارت خواندن در کلاسهای دوم تا پنجم دبستان 1ـ5ـ5 آموزش روان خوانی متون ساده 2ـ5ـ5 شیوه تدریس متون ویژه روان خوانی 3ـ5ـ5 روشهای خواندن متن (مطالعه) فصل ششم: مهارت نوشتن و روشها و شیوه های تدریس آن در دوره دبستان 1ـ6 مباحث کلی درباره نوشتن 2ـ6 آموزش رونویسی 3ـ6 آموزش املا 4ـ6 آموزش کلمه سازی 5ـ6 آموزش جمله سازی 6ـ6 انشا و روشهای آموزش آن 1ـ6ـ6 روشهای آموزش انشا 2ـ6ـ6 انواع نگارش ویژه دانش آموزان دوره دبستان بخش سوم: آموزش زبان فارسی به دانش آموزان غیر فارسی زبان فصل هفتم: اصول حاکم بر روشهای آموزش زبان فارسی به عنوان زبان دوم 1ـ7 مفهوم زبان، گویش و لهجه 2ـ7 گویشها و لهجه های موجود در ایران 3ـ7 دوزبانگی 4ـ7 عوامل مؤثر در یادگیری و آموزش زبان دوم 1ـ4ـ7 سن زبان آموز 2ـ4ـ7 ویژگیهای روان شناختی زبان آموز 3ـ4ـ7 عوامل اجتماعی ـ فرهنگی محیط زبان آموز 4ـ4ـ7 زبان مادری زبان آموز 5ـ7 شرایط مطلوب دوزبانه شدن 6ـ7 رویکرد و روشهای آموزش زبان دوم 1ـ6ـ7 الف) روشهای رویکرد نوشتاربنیاد 2ـ6ـ7 ب) روشهای رویکرد گفتاربنیاد 7ـ7 شیوه ها و فنون تدریس زبان دوم بخش چهارم: آموزش مهارتهای زبان فارسی به دانش آموزان دوره دبستان که دچار اختلالات یادگیری زبانی هستند فصل هشتم: اختلالات یادگیری مهارتهای زبان فارسی در دانش آموزان دبستانی 1ـ 8 اختلالات گفتاری دانش آموزان 2ـ 8 اختلالات شنیداری دانش آموزان 3ـ 8 اختلالات خواندن در دانش آموزان 1ـ3ـ 8 مشکلات کدخوانی 2ـ3ـ 8 مشکلات ادراک خواندن 4ـ 8 اختلالات نوشتاری دانش آموزان 1ـ4ـ 8 مشکلات نوشتن غیرفعال (دست نویسی یا رونویسی) 2ـ4ـ 8 مشکلات نوشتن نیمه فعال (املا) 3ـ4ـ 8 مشکلات نوشتن فعال (انشا) بخش پنجم: اصول و مبانی آموزش ادبیات در دوره دبستان فصل نهم: ماهیت ادبیات، انواع و کاربرد و تدریس آن در دوره دبستان 1ـ9 ماهیت ادبیات 1ـ1ـ9 جایگاه ادبیات در جامعه 2ـ9 انواع ادبیات و آثار ادبی زبان فارسی 1ـ2ـ9 ادبیات داستانی 2ـ2ـ9 شعر و انواع آن 3ـ9 روشهای کاربرد ادبیات در دوره دبستان 1ـ3ـ9 اهداف ارائه ادبیات به کودکان و نوجوانان 2ـ3ـ9 ماهیت ادبیات کودکان و نوجوانان 3ـ3ـ9 نقش ادبیات در رشد فکری و زبانی دانش آموزان دوره دبستان 4ـ3ـ9 انواع قصه ها و شیوه های قصه گویی در دبستان 5ـ3ـ9 تدریس شعر به دانش آموزان دوره دبستان 6ـ3ـ9 راهبردهای تدریس شعر به دانش آموزان دوره دبستان 7ـ3ـ9 ترغیب دانش آموزان به استفاده از کتابها و مجلات کودکان و نوجوانان